Қазақстанда қандай маман қажет?

eGov.kz мемлекеттік порталы мен Еңбек ресурстарын дамыту орталығы жариялаған деректерге сәйкес, Қазақстанда инженер, IT-маман, веб-дизайнер, педагог, бухгалтер, аспаз, шаштараз, фермер, медицина қызметкері және логист мамандықтарына сұраныс жоғары.

Инженер

eGov.kz деректеріне сүйенсек, еңбек нарығында өнеркәсіптік өндіріс саласына қатысты инженерлік мамандықтар көш бастап тұр. Ең көп сұранысқа ие мамандар – көлік, құрылыс, технологиялық машиналар мен техника саласындағы инженерлер. Инженерлер әртүрлі қызмет түрлерімен айналысады: инженер-конструктор, инженер-жобалаушы, инженер-құрылысшы, тау-кен инженері, инженер-электроншы, инженер-эколог. Олар технологиялар мен өндірістік жабдықтарды жобалау, әзірлеу, бақылау және автоматтандыру жүйелерін дамытуға қатысады. Сонымен қатар, жабдықтардың үздіксіз жұмыс істеуін қамтамасыз етеді және қажет болған жағдайда жөндейді.

IT-маман

Covid-19 пандемиясы кезінде онлайн-сервистердің сұранысы артып, IT саласы қарқынды дамыды. Бұл саладағы мамандықтар ең жоғары жалақы төленетін қашықтан жұмыс түрлеріне енді. Экономика салаларының цифрлануы IT-мамандарға деген сұраныстың одан әрі артуына әсер етеді. IT-мамандар қаржы, маркетинг, консалтинг, бөлшек сауда, медицина, білім беру сияқты салаларда қажет. Еңбек нарығында бағдарламашылар, әзірлеушілер, жүйелік администраторлар, техникалық қолдау мамандары, тестілеушілер, жоба менеджерлері, бизнес-аналитиктер, интернет-маркетологтар және IT-рекрутерлер сұранысқа ие.

Веб-дизайнер

Қазақстанда қыздарға қандай мамандық таңдау ұсынылады? Қыздар веб-дизайнер, педагог, бухгалтер, аспаз сияқты мамандықтарда табысты бола алады. Веб-дизайнерлер — сайттар мен қосымшалардың құрылымын, интерфейсін және навигациясын жасайтын мамандар. Олардың міндеті — пайдаланушыға барынша ыңғайлы әрі бизнес мақсаттарына тиімді интерфейс жобалау.

Педагог

Еңбек ресурстарын дамыту орталығы жасаған орта мерзімді болжамға сәйкес, педагог мамандарға сұраныс жоғары. Ең қажетті мамандар қатарында орта мектептің қоғамдық және жаратылыстану пәндері мұғалімдері, тәрбиешілер және жалпы білім беретін мұғалімдер бар. 2023 жылғы 1 қаңтардан бастап балабақша тәрбиешілерінің, мектеп мұғалімдерінің, колледж оқытушыларының, әдіскерлердің, қосымша білім беру педагогтарының жалақысы өсті. Жалақыға қосымша төлемдер белгіленді.

Бухгалтер

Еңбек ресурстарын дамыту орталығының болжамы бойынша, 2030 жылға қарай бухгалтер мамандығына сұраныс артады. Бухгалтер қаржылық құжаттарды өңдеу, контрагенттермен ақша операцияларын жүргізу, жалақы есептеу, есептілік жасау, кәсіпорын активтерінің қозғалысын есепке алу сияқты міндеттерді орындайды. Қазақстанда бухгалтердің орташа жалақысы 150 мың теңгеден басталады. Жалақы көлемі міндеттердің күрделілігіне, жұмыс көлеміне және жұмыс уақытына байланысты. Ең көп сұраныс Астана мен Алматы қалаларында байқалады.

Аспаз

Аспаз — қоғамдық тамақтану саласындағы тамақ дайындау маманы. Аспаз шикізатты бастапқы өңдеуден өткізіп, тағамдар мен кулинарлық өнімдерді дайындау және порциялау жұмыстарын атқарады, өнімдерді санитарлық-гигиеналық талаптарға сай сақтауды ұйымдастырады. Мамандықтың түрлі бағыттары бар: суық цех, ыстық цех, ет цехының аспазы, наубайшы, кондитер. Еуропалық терминологияда «соусье» мамандығы да бар — ол соустар мен соуспен ұсынылатын тағамдарды дайындайды.

Шаштараз

Стилист-шаштараз мамандығы көптеген қырды қамтиды: шаш қию, клиентпен қарым-қатынас, қолданылатын өнімдер жөнінде терең білім. Шеберлер клиенттерге бас пішіні мен шаш типіне сай шаш үлгісін таңдауға көмектеседі, шаш қию, бояу, химиялық/биохимиялық бұйралау немесе түзеу, кондиционерлеу, ламинация және басқа да процедураларды орындайды. Мамандықтың түрлі бағыттары бар: әйел, ер және балалар шаштаразы, универсал шебер, колорист, модельер-шаштараз. Маманның шеберлік деңгейі жоғары болған сайын, оның сұранысы да арта түседі.

Медицина қызметкері

2023 жылы Қазақстан өңірлерінде медициналық мамандар тапшылығы сақталды. С. Д. Асфендияров атындағы Қазақ ұлттық медицина университетінің деректеріне сүйенсек, ең сұранысқа ие дәрігерлер – терапевттер, педиатрлар, акушер-гинекологтар, анестезиологтар, психиатрлар және хирургтар. Сонымен қатар, пациенттерге жалпы және жеке күтім көрсететін орта буын медицина қызметкерлері де жетіспейді. Олар дәрігерлер мен білікті медқызметкерлердің басшылығымен жұмыс істейді.

Логист

Логистер — жүк пен тауарларды тасымалдау ағындарын ұйымдастыру және жеткізу жүйелерін оңтайландырумен айналысатын мамандар. Олар тауарды өндірістен немесе қоймадан соңғы нүктеге дейін жеткізуді үйлестіреді. Логистің міндеті — ең тиімді маршрутты таңдап, тәуекелдер мен шығындарды барынша азайту. Транспорттық логистер тасымалдау процесін басқарса, қоймалық логистер жүктің қабылдануы, рәсімделуі және сақталуымен айналысады. Бұл мамандық ұйымдастырушы, менеджер және аналитик қабілеттерін талап етеді. Логист заңнаманы, бизнес процесстерін жақсы білуі, қиын жағдайлардан жылдам шығу жолын табуы, коммуникативті және интуитивті болуы қажет.

Фермер

Ауыл шаруашылығы — Қазақстан экономикасының негізгі салаларының бірі. Фермерлер — жер теліміне иелік ететін немесе оны жалға алып, шаруашылық жүргізетін азаматтар. Фермерлік шаруашылықтар көпсалалы немесе белгілі бір бағытқа маманданған болуы мүмкін. Негізгі бағыттар: мал шаруашылығы, омарта шаруашылығы, балық шаруашылығы, құс шаруашылығы, көкөніс және дәнді дақылдар өсіру. Қазақстанда ауыл шаруашылығы саласы үшін кадрларды дайындау 192 техникалық және кәсіптік білім беру ұйымында жүргізіледі.

Қазақстандағы сұранысқа ие мамандықтар тізімі жыл сайын өзгеріп отырады. Бұл өзгерістер қазіргі экономикалық нарықтың ерекшеліктеріне байланысты. Егер сіз білім алуды немесе жаңа мамандық игеруді жоспарласаңыз, арман жолынан таймай, еңбек нарығының сұранысын да назарда ұстаңыз.